Συχνές Ερωτήσεις για Κοινωφελείς Περιουσίες & Σχολ/σες Κληρ/μίες

Την Αποκεντρωμένη Διοίκηση του τόπου τελευταίας κατοικίας (διαμονής) του αποβιώσαντα (άρθρο 61 παρ 1 ν.4182/2013).

Πληρώνεται από τον κρατικό προϋπολογισμό.

Ναι (άρθρο 16 παρ 4 ν.4182/2013)

Η δήλωση περιουσιακής κατάστασης, την οποία υποχρεούνται να καταθέτουν κάθε χρόνο και για τρία χρόνια μετά την ολοκλήρωση του έργου τους ή την παραίτηση ή την διαγραφή τους, τα φυσικά πρόσωπα που είναι εγγεγραμμένα στο Μητρώο του άρθρου 16 ν.4182/2013, σύμφωνα με την παράγραφο 4 του ίδιου άρθρου, εφόσον έχουν αποδεχθεί το διορισμό τους σε υποθέσεις του νόμου αυτού, υποβάλλεται στην Επιτροπή του άρθρου 3Α του ν.3213/03 όπως ισχύει στη διεύθυνση Βασ. Σοφίας 11, ΤΚ 10671 ΑΘΗΝΑ, 4ος όροφος, γρ. 414.

Επισημαίνεται ότι με το άρθρο 229 του ν.4281/2014 θεσπίστηκε για πρώτη φορά η υποβολή από τους υπόχρεους εκτός της ετήσιας Δ.Κ.Π. και του εντύπου Δήλωσης Οικονομικών Συμφερόντων (Δ.Ο.Σ.) των ιδίων και των συζύγων τους στην ίδια προθεσμία. Η συνυποβολή αυτής με την Δ.Κ.Π. είναι υποχρεωτική ακόμη και με μηδενικά ποσά.

Το περιεχόμενο των άνω δηλώσεων καθορίζεται με βάση τα άρθρα 223 και 229 του ν.4281/2014.

1. Να εξακριβώσει τον τόπο καταγωγής του κληρονομούμενου και τα πλήρη στοιχεία ταυτότητας αυτού.
2. Να εξακριβώσει την οικογενειακή του κατάσταση και την ύπαρξη τυχόν κληρονόμων. Να αναζητήσει σχετικά πιστοποιητικά (πρόσφατο πιστοποιητικό περί μη δημοσίευσης διαθήκης ή σε περίπτωση δημοσίευσης διαθήκης, πιστοποιητικό αποποίησης κληρονομίας, αντίγραφο της οικογενειακής μερίδας ή πιστοποιητικό οικογενειακής κατάστασης, από τα οποία να προκύπτει ότι ο κληρονομούμενος κατά το χρόνο θανάτου του δεν κατέλειπε σύζυγο ή συγγενείς μέχρι την τέταρτη τάξη της εξ’ αδιαθέτου κληρονομικής διαδοχής ή πιστοποιητικά περί αποποιήσεως των τυχόν εξ’ αδιαθέτου κληρονόμων), ώστε η Υπηρεσία να κινήσει άμεσα τη σχετική διαδικασία για την αναγνώριση του εξ’ αδιαθέτου κληρονομικού δικαιώματος του Δημοσίου επί της σχολάζουσας κληρονομίας (άρθρο 61 παρ. 3 του ν. 4182/2013)

Μπορεί να ζητά πληροφορίες, πιστοποιητικά και αντίγραφα δημοσίων εγγράφων από κάθε δημόσια ή τοπική αρχή, γραμματείς δικαστηρίων, υποθηκοφύλακες, κτηματολογικά γραφεία και συμβολαιογράφους. Οι αρχές και τα πρόσωπα αυτά υποχρεούνται να χορηγούν τις ζητούμενες πληροφορίες, πιστοποιητικά ή αντίγραφα ατελώς, μέσα σε δεκαπέντε (15) το πολύ ημέρες από τη λήψη της σχετικής αίτησης.

1. Να αναζητήσει την ακίνητη περιουσία του κληρονομούμενου, κάνοντας την απαραίτητη έρευνα (δια αλληλογραφίας ή δια φυσικής παρουσίας όπου απαιτείται και είναι εφικτό) σε όλα τα Υποθηκοφυλακεία του τόπου διαμονής του, καταγωγής του και σε οποιοδήποτε άλλο Υποθηκοφυλακείο εικάζει από την πορεία της έρευνας ότι υπάρχει πιθανότητα ο κληρονομούμενος να διαθέτει περιουσία, προσκομίζοντας τις σχετικές απαντήσεις. (άρθρο 62 παρ. 2 του ν. 4182/2013). Ενεργεί κατά περίπτωση, εφόσον είναι απαραίτητο, σφράγιση, αποσφράγιση και απογραφή των περιουσιακών στοιχείων σύμφωνα με τις διατάξεις των παρ.1 και 2 του άρθρου 22 του ν. 4182/2013 σε συνδυασμό με τις διατάξεις του άρθρου 62 παρ.1 και των άρθρων 827 έως 841 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας.
2. Να αναζητήσει την κινητή περιουσία του κληρονομούμενου, αποστέλλοντας έγγραφα σε όλα τα πιστωτικά ιδρύματα της χώρας για ύπαρξη στο όνομα του ή στο όνομα της σχολάζουσας τυχόν τραπεζικών λογαριασμών, θυρίδων, λογαριασμών ομολόγων, έντοκων γραμματίων του δημοσίου, μετοχών ή λοιπών κινητών περιουσιακών στοιχείων, τις απαντήσεις των οποίων θα προσκομίσει και στην αρμόδια αρχή (άρθρο 68 του ν. 4182/2013). Όσον αφορά μετοχές, ομόλογα και άλλα σχετικά προϊόντα απευθύνεται και στον Όμιλο Χρηματιστηρίου Αθηνών.

Για την εκποίηση και εκμίσθωση κινητών και ακινήτων σχολαζουσών κληρονομιών εφαρμόζονται ανάλογα οι διατάξεις του άρθρου 24 του ν. 4182/2013.

1. Να ενημερώσει τη ΔΟΥ του κληρονομούμενου για το θάνατο, να δηλώσει τη σχολάζουσα και να πάρει  Α.Φ.Μ. (ΠΟΛ 1204/1999), να υποβάλει φορολογικές δηλώσεις, ήτοι φόρου κληρονομίας, εισοδήματος κ.λ.π.
2. Να προχωρήσει στην καταγραφή χρεών, βαρών, υποθηκών, κατασχέσεων σε βάρος της κληρονομιαίας περιουσίας.

      Το αποτέλεσμα της έρευνας οφείλει να αναφέρει στην αρμόδια αρχή μέσα σε δύο μήνες από το διορισμό του και στη συνέχεια κάθε εξάμηνο, υποβάλλοντας ιδιαίτερο πίνακα με τα στοιχεία του ενεργητικού και παθητικού της κληρονομίας, με καταχώριση των εισπράξεων ή πληρωμών και συνοπτική έκθεση για τις ενέργειες που πραγματοποίησε για την εξακρίβωση της περιουσίας και των δικαιούχων κληρονόμων.

      Το λειτούργημα παύει, ύστερα από ενημέρωση της αρμόδιας Αρχής, είτε με την κοινοποίηση δικαστικής απόφασης περί αναγνώρισης του κληρονομικού δικαιώματος του Ελληνικού Δημοσίου, εφόσον έχει ολοκληρωθεί το στάδιο της εκκαθάρισης της κληρονομίας, ενώ σε αντίθετη περίπτωση με την παράδοση στον εκκαθαριστή, είτε με την παράδοση της περιουσίας στον κληρονόμο, αν διαπιστωθεί το κληρονομικό δικαίωμα τρίτου με απόφαση της αρμόδιας Αρχής, που εκδίδεται μετά από γνώμη του Συμβουλίου Κοινωφελών Περιουσιών. Μετά τη λήξη του έργου του ως κηδεμόνα  υποχρεούται να υποβάλλει λογοδοσία στην αρμόδια αρχή, η οποία να περιλαμβάνει πλήρη έκθεση της διοίκησης της περιουσίας που διενεργήθηκε.

Στοιχεία και πράξεις που προβλέπονται από τις διατάξεις του ν. 4182/2013 και οποιοδήποτε αίτημα προς τις Δ/νσεις Κοινωφελών Περιουσιών (Υπηρεσίες Μητρώων Κοινωφελών Περιουσιών και Σχολαζουσών Κληρονομιών) των Αρμοδίων Αρχών του ως άνω κώδικα, για θέματα αρμοδιότητάς τους, υποβάλλονται ηλεκτρονικά στην παρούσα διαδικτυακή πύλη από τη διαδρομή: Ψηφιακές Υπηρεσίες → Κοινωφελείς Περιουσίες → Αιτήσεις → (κουμπί) «Δημιουργία Αίτησης για λοιπά θέματα Κοινωφελών Περιουσιών» ή πατώντας εδώ και στη συνέχεια  επιλέγοντας «Δημιουργία Αίτησης για λοιπά θέματα Κοινωφελών Περιουσιών». Ο αιτών πρέπει να είναι πιστοποιημένος χρήστης του Taxisnet και για την υποβολή των ως άνω απαιτείται η εισαγωγή του Ονόματος χρήστη (user name) και του Κωδικού πρόσβασης (password) που χορηγεί το Taxisnet [άρθρο 17 παρ. 2 της υπ’ αριθ. Δ.Κ.Π. 0006006 ΕΞ 201/7-4-2016  (ΦΕΚ 1110/Β΄) απόφασης του Γενικού Γραμματέα Δημόσιας Περιουσίας του Υπουργείου Οικονομικών].

    Τα ψηφιακά έγγραφα που υποβάλλονται για να καταχωρισθούν στα Μητρώα από όργανα εκκαθάρισης και διοίκησης των κοινωφελών περιουσιών και τους κηδεμόνες σχολαζουσών κληρονομιών φέρουν ψηφιακή υπογραφή του εκδότη τους, η οποία πρέπει να πληροί τις απαιτήσεις που ορίζονται στην παρ. 2 του άρθρου 2 και παρ. 1 του άρθρου 3 του π.δ. 150/2001 (ΦΕΚ Α 125) [άρθρο 14 παρ. 1 ν.4182/2013].

Πληροφορίες για την επικοινωνία με τις Υπηρεσίες – Διευθύνσεις Κοινωφελών Περιουσιών (Δ.Κ.Π.) που εποπτεύουν τις κοινωφελείς περιουσίες και τις σχολάζουσες κληρονομίες του ν.4182/2013 (ΦΕΚ 185/Α΄) παρέχονται στους παρακάτω συνδέσμους:

Δ.Κ.Π. Υπουργείου Οικονομικών

Δ.Κ.Π. Αποκεντρωμένης Διοίκησης Αττικής

Δ.Κ.Π. Αποκεντρωμένης Διοίκησης Αιγαίου

Δ.Κ.Π. Αποκεντρωμένης Διοίκησης Μακεδονίας – Θράκης

Δ.Κ.Π. Αποκεντρωμένης Διοίκησης Ηπείρου –Δυτ. Μακεδονίας

Δ.Κ.Π. Αποκεντρωμένης Διοίκησης Θεσσαλίας – Στερεάς Ελλάδας

Δ.Κ.Π. Αποκεντρωμένης Διοίκησης Πελοποννήσου – Δυτ. Ελλάδας – Ιουνίου

Δ.Κ.Π. Αποκεντρωμένης Διοίκησης Κρήτης

Επίσης, στοιχεία και πράξεις που προβλέπονται από τις διατάξεις του ν. 4182/2013 και οποιοδήποτε αίτημα προς τις ως άνω Υπηρεσίες, για θέματα αρμοδιότητάς τους,υποβάλλονται ηλεκτρονικά στην παρούσα διαδικτυακή πύλη από τη διαδρομή: Ψηφιακές Υπηρεσίες → Κοινωφελείς Περιουσίες → Αιτήσεις → (κουμπί) «Δημιουργία Αίτησης για λοιπά θέματα Κοινωφελών Περιουσιών» ή πατώντας (εδώ) και στη συνέχεια επιλέγοντας «Δημιουργία Αίτησης για λοιπά θέματα Κοινωφελών Περιουσιών». Ο αιτών πρέπει να είναι πιστοποιημένος χρήστης του Taxisnet και για την υποβολή των ως άνω απαιτείται η εισαγωγή του Ονόματος χρήστη (user name) και του Κωδικού πρόσβασης (password) που χορηγεί το Taxisnet.

Ο προϋπολογισμός, απολογισμός και ισολογισμός αναρτώνται τόσο στο διαδικτυακό τόπο του ιδρύματος, εφόσον διατηρεί τέτοιον, όσο και στο διαδικτυακό τόπο της αρμόδιας αρχής. Η ανάρτηση των πινάκων απολογισμού και του ισολογισμού γίνεται με την υποβολή τους στην αρμόδια αρχή και του προϋπολογισμού μετά την έγκρισή του από αυτή (άρθρο 59 ν.4182/2013, εγκύκλιος υπ’ αριθ. ΔΚΠ 1040933 ΕΞ 2014/6-3-2014, ΑΔΑ: ΒΙΚΤΗ-ΔΣ3).

Η Διεύθυνση Κοινωφελών Περιουσιών του Υπουργείου Οικονομικών αποστέλλει σχετική ειδοποίηση στην διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου του υποτρόφου που έχει δηλώσει. Την εν λόγω ειδοποίηση λαμβάνει ο υπότροφος και από την παρούσα διαδικτυακή πύλη μέσω της διαδρομής Ψηφιακές Υπηρεσίες  → Κοινωφελών Περιουσιών → Οι Ειδοποιήσεις μου, μετά την εισαγωγή του Ονόματος χρήστη (user name) και του Κωδικού πρόσβασης (password) που διαθέτει ο υπότροφος ως χρήστης του Taxisnet.

Ο προϋπολογισμός εσόδων και εξόδων υποβάλλεται τρεις (3) μήνες πριν την έναρξη του οικονομικού έτους που αφορά (άρθρο 59 παρ. 3 ν. 4182/2013).

Ο απολογισμός εσόδων και εξόδων και ο ισολογισμός υποβάλλεται μέσα σε τέσσερις (4) μήνες από τη λήξη του έτους που αφορά (άρθρο 59 παρ. 3 ν. 4182/2013).

Η μερική λογοδοσία των εκτελεστών διαθηκών και εκκαθαριστών υποβάλλεται κάθε τέλος ημερολογιακού έτους και η οριστική λογοδοσία με την ολοκλήρωση της εκκαθάρισης της περιουσίας (άρθρο 31 ν. 4182/2013).

Η μερική λογοδοσία των κηδεμόνων σχολαζουσών κληρονομιών υποβάλλεται στο πρώτο δίμηνο και στη συνέχεια κάθε εξάμηνο από το διορισμό του και οριστική λογοδοσία υποβάλεται με την λήξη του έργου του (άρθρο 63 ν. 4182/2013).

Σύμφωνα με το άρθρο 38 του ν.4182/2013 και την υπ’ αριθ. Δ.Κ.Π. 0002755 ΕΞ 2016/182-2-2016 κ.υ.α. (ΦΕΚ 500/Β΄) προβλέπεται η παρακάτω διαδικασία:

α) Έκδοση προκήρυξης, η οποία αναρτάται στην παρούσα ιστοσελίδα [διαδρομή: Ανακοινώσεις → Κοινωφελείς Περιουσίες → Κοινωφελείς Περιουσίες (από 13-1-2016)] και στην ιστοσελίδα του Υπουργείου Παιδείας, Επιστημών και Θρησκευμάτων (διαδρομή: Αρχική →  Υποτροφίες Κληροδοτήματα).

β) Υποβολή ηλεκτρονικών αιτήσεων στην παρούσα ιστοσελίδα (διαδρομή: Ψηφιακές Υπηρεσίες → Κοινωφελείς Περιουσίες → Αιτήσεις → (κουμπί) «Δημιουργία Αίτησης για Χορηγία Κληρ/των Άμεσης Διαχ/σης ΥΠΟΙΚ», εισάγοντας το Όνομα χρήστη (user name) και τον κωδικό πρόσβασης (password) που διαθέτει ο αιτών ως χρήστης του Taxisnet.

γ) Διενέργεια διαγωνισμού από το Υπουργείο Παιδείας, Επιστημών και Θρησκευμάτων, εφόσον απαιτείται σύμφωνα με την προκήρυξη.

δ) Έκδοση και ανάρτηση στις παραπάνω ιστοσελίδες των αποτελεσμάτων του διενεργηθέντος διαγωνισμού.

ε) Υποβολή ενστάσεων κατά του πίνακα αποτελεσμάτων του διαγωνισμού.

στ) Έκδοση απόφασης για την αποδοχή ή μη των υποβληθέντων ενστάσεων.

ζ) Υποβολή δικαιολογητικών επιτυχόντων, εφόσον αυτά δεν απαιτείται από την προκήρυξη να συνυποβάλλονται με την αίτηση.

η) Έκδοση απόφασης διορισμού υποτρόφων από ως άνω Υπουργείο.

θ) Υπογραφή σύμβασης μεταξύ του υποτρόφου και του Υπουργού Οικονομικών. 

ζ) Έκδοση χρηματικού εντάλματος και πληρωμή υποτρόφου από την Τράπεζα της Ελλάδος.

Ο υποψήφιος λαμβάνει γνώση για τις αναρτημένες αποφάσεις που αφορούν τη χορήγηση της υποτροφίας από την καρτέλα «Σχετικές Αποφάσεις» που βρίσκεται στο κάτω μέρος της ηλεκτρονικά υποβληθείσας αίτησής του στην παρούσα ιστοσελίδα.

Ο υπότροφος ενημερώνεται από την παρούσα ιστοσελίδα για τα βασικά στοιχεία των εκδοθέντων χρηματικών ενταλμάτων πληρωμής του (διαδρομή: Ψηφιακές Υπηρεσίες → Κοινωφελείς Περιουσίες → Πληρωμές Κληρ/των Άμεσης Διαχ/σης ΥΠΟΙΚ) και για τα βασικά στοιχεία της απόφασης διορισμού του (διαδρομή: Ψηφιακές Υπηρεσίες → Κοινωφελείς Περιουσίες → Στοιχεία Χορηγιών Κληρ/των Άμεσης Διαχ/σης ΥΠΟΙΚ).

Σύμφωνα με το άρθρο 3 του ν. 4182/2013 όπως αντικαταστάθηκε με την παρ. 2 του άρθρου 32 του ν.4223/2013 (ΦΕΚ 287/Α΄) και την υπ’ αριθ. ΔΚΠ 1040933 ΕΞ 2014/6-3-2014 εγκύκλιο (ΑΔΑ: ΒΙΚΤΗ-ΔΣ3), η διαδικασία έχει ως ακολούθως:

α) Σύνταξη συμβ/κής πράξης (μονομερής – πρόταση δωρεάς) για διάθεση ακινήτων. Για κινητά αρκεί η σύνταξη ιδιωτικού εγγράφου ή η παράδοση τους στον δωρεοδόχο.

β) Υποβολή στη Διεύθυνση Κοινωφελών Περιουσιών του Υπουργείου Οικονομικών των παρακάτω:

• της ως άνω συμβ/κής πρότασης ή επιστολής για τη δωρεά της περιουσίας
• συμβ/κης πράξης κτήσης όταν η περιουσία είναι ακίνητο
• τοπογραφικού διαγράμματος ακινήτου
• αποδεικτικού πληρωμής ΕΝΦΙΑ
• πιστοποιητικού του οικείου Υποθηκοφυλακείου περί της μη ύπαρξης βάρους στο ακίνητο.

γ)  Χορήγηση απόψεων της Υπηρεσίας υπέρ της οποίας θα διατεθεί η περιουσία για την αποδοχή ή μη αυτής, εφόσον στη δωρεά υπάρχει όρος.

δ) Έκδοση γνωμοδότησης του Κεντρικού Συμβουλίου Κοινωφελών Περιουσιών (ΚΣΚΠ) για την αποδοχή ή μη της περιουσίας, εφόσον η αξία υπερβαίνει το ποσό των 100.000,00 €.

ε) Έκδοση πράξης του Υπουργού Οικονομικών περί της αποδοχής ή μη της περιουσίας.

στ) Δημοσίευση περίληψης της πράξης αποδοχής στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.

ζ) Υποβολή πιστοποιητικού μεταγραφής του ακινήτου στο Υποθηκοφυλάκειο ή εγγραφής του στο Κτηματολογικό Γραφείο και εγγράφου παραλαβής των κινητών της δωρεάς.

α) Υποβολή συστατικής πράξης και, σε περίπτωση που η συστατική πράξει είναι διαθήκη, σχεδίου οργανισμού ιδρύματος από τον εκτελεστή αυτής (υπόδειγμα οργανισμού μπορείτε να βρείτε στην παρούσα ιστοσελίδα από τη διαδρομή Έντυπα → Κοινωφελείς Περιουσίες).

β) Χορήγηση απόψεων των συναρμόδιων εκ του σκοπού Υπουργών

γ) Έκδοση προεδρικού διατάγματος έγκρισης σύστασης και κύρωσης του οργανισμού του ιδρύματος.

δ) Δημοσίευση προεδρικού διατάγματος στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.

ε) Συγκρότηση σε σώμα του οργάνου διοίκησης του Ιδρύματος.

στ) Αποδοχή περιουσίας από το όργανο διοίκησης του Ιδρύματος.

Κοινωφελές ίδρυμα συστήνεται με διαθήκη ή με συμβολαιογραφική πράξη εν ζωή (Α.Κ. 180 επ. και 50 § 1 ν.4182/2013), στις οποίες θα πρέπει να ορίζονται τα ακόλουθα:

α) Οι κοινωφελείς σκοποί, οι οποίοι θα είναι συγκεκριμένοι και θα αναφέρονται με σαφή τρόπο καθώς και, εφόσον απαιτείται, τα μέσα εκπλήρωσής τους.

β) Τα περιουσιακά στοιχεία, που πρέπει να είναι επαρκή για την εκτέλεση  των σκοπών, ήτοι:

• Όταν οι κοινωφελείς σκοποί εκπληρώνονται στο διηνεκές, να αποφέρουν επαρκή έσοδα για την κάλυψη των δαπανών λειτουργίας και εκπλήρωσης όλων των σκοπών του ιδρύματος. 
• Όταν οι κοινωφελείς σκοποί εκπληρώνονται για ορισμένη διάρκεια χρόνου (μέχρι εξαντλήσεων της περιουσίας), να επαρκούν για την κάλυψη των δαπανών λειτουργίας και εκπλήρωσης όλων των σκοπών του ιδρύματος.

γ) Τα μέλη της διοίκησης (Διοικητικό Συμβούλιο) του Ιδρύματος.

Αυτοτελές Ίδρυμα (Α.Ι.) είναι η κοινωφελής περιουσία που η εκτέλεση του κοινωφελούς σκοπού της ανατίθεται σε φυσικά πρόσωπα ή σε νομικά πρόσωπα που συνιστώνται με αυτήν. Ομοίως είναι αυτοτελές ίδρυμα η διάθεση περιουσίας σε υφιστάμενα νομικά πρόσωπα για κοινωφελείς σκοπούς, όταν ορίζεται ιδιαίτερος τρόπος διοίκησής της (άρθρο 50 παρ. 1 ν.4182/2013).

Κεφάλαιο Αυτοτελούς Διαχείρισης (Κ.Α.Δ.) είναι η κοινωφελής περιουσία που καταλείπεται σε υφιστάμενα ιδρύματα, σωματεία, οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης και λοιπά νομικά πρόσωπα, με επιδιωκόμενο σκοπό που προσδιορίζεται επαρκώς και είναι διαφορετικός από αυτόν που επιδιώκει το υφιστάμενο νομικό πρόσωπο, χωρίς να καθορίζεται ιδιαίτερος τρόπος διοίκησης και αποτελεί ομάδα περιουσίας διακεκριμένη από την περιουσία του νομικού προσώπου (άρθρο 50 παρ. 2 ν.4182/2013).

Κοινωφελής περιουσία είναι το σύνολο των περιουσιακών στοιχείων που διατίθενται με κληρονομία, κληροδοσία ή δωρεά υπέρ του Δημοσίου ή νομικού προσώπου δημοσίου δικαίου ή για κοινωφελή σκοπό (άρθρο 1 παρ. 1 ν.4182/2013).

Σχολάζουσα κληρονομία είναι η κληρονομία της οποίας ο κληρονόμος είναι άγνωστος ή δεν έχει ακόμα βρεθεί ή δεν είναι βέβαιο ότι την έχει αποδεχθεί (άρθρο 1 παρ. 6 του ν.4182/2013).